Η σηματοδότηση της βιταμίνης D στο βλεννογόνο,
στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Βασικά σημεία

• Η ακεραιότητα του εντερικού φραγμού διατηρείται από τη βιταμίνη D.
• Η σηματοδότηση της βιταμίνης D μεταβάλλει την έκφραση γνωστών γονιδίων κινδύνου για την φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
• Τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D στον ορό σχετίζονται με ανεπιθύμητη κλινική έκβαση στην φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
• Η σηματοδότηση της βιταμίνης D ρυθμίζει τις λειτουργίες του εντερικού μικροβιώματος και την ανοσοποιητική λειτουργία.

Επιδημιολογικές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D (25 (OH) D) είναι πολύ διαδεδομένη μεταξύ των ασθενών με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και τα χαμηλά επίπεδα της στον ορό συσχετίζονται με μεγαλύτερη βαρύτητα της νόσου και με μια επιδεινούμενη πορεία της.

Η συσχέτιση με την παθογένεση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου αποτέλεσε αντικείμενο ερευνών, κυρίως λόγω των διακριτών ανοσολογικών λειτουργιών της σηματοδότησης της βιταμίνης D, συμπεριλαμβανομένων των αντιφλεγμονωδών και αντι-ινωτικών δράσεων της. Η βιταμίνη D είναι μια πλειοτροπική ορμόνη που εκτελεί τις δράσεις της στα κύτταρα μέσω του υποδοχέα της βιταμίνης D (VDR). 

Ένα διαρρέον έντερο, δηλδή ένας ανεπαρκής εντερικός επιθηλιακός φραγμός, θεωρείται ότι έχει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου και τα αναδυόμενα δεδομένα υποστηρίζουν την ιδέα ότι η σηματοδότηση της βιταμίνη D / υποδοχέα της βιταμίνης D (VDR) στα εντερικά επιθηλιακά κύτταρα, έχει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της ακεραιότητας του φραγμού. 

Εδώ εξετάζουμε τα τελευταία στοιχεία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η βιταμίνη D προάγει την αλληλεπίδραση μεταξύ των εντερικών επιθηλιακών κυττάρων, του μικροβιώματος του εντέρου και των ανοσοκυττάρων και επομένως ρυθμίζει την εντερική ανοσοαπόκριση. 

Σε κυτταρικό επίπεδο, η σηματοδότηση της βιταμίνης D ρυθμίζει τα συμπλέγματα των σφιχτών συνδέσεων, την απόπτωση και την αυτοφαγία, οδηγώντας σε αυξημένη ακεραιότητα του επιθηλιακού φραγμού και προάγει την έκφραση αντιμικροβιακών πεπτιδίων ως μέρος των ανοσορρυθμιστικών λειτουργιών της. 

Περαιτέρω, η εντερική έκφραση των υποδοχέων της βιταμίνης D (VDR) συσχετίζεται αντιστρόφως με τη σοβαρότητα της φλεγμονής σε ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, γεγονός που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα θετικά αποτελέσματα της σηματοδότησης της βιταμίνης D σε ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο. 

Οι προσπάθειες για την αποκάλυψη του ρόλου της βιταμίνης D στην παθοφυσιολογία της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου θα ανοίξουν το δρόμο για την ανάπτυξη πιο ορθολογικών θεραπευτικών στρατηγικών αυτής της εξουθενωτικής ασθένειας στο μέλλον.

Πηγές Άρθρου:

• Mucosal vitamin D signaling in inflammatory bowel disease doi.org/10.1016/j.autrev.2020.102672
• https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1568997220302470?via%3Dihub